تعریف مسئولیت پذیری

مسئولیت پذیری چیست؟

• چرا باید مسئولیت پذیر باشیم؟
• چه نوع مسئولیت‌هایی در زندگی وجود دارد؟
• افراد مسئولیت پذیر چه ویژگی‌هایی دارند؟

همه ما انسان‌ها شرایطی را در زندگی خود تجربه کرده‌ایم و ذهنیتی به دست آورده ایم  که با توجه به آن، دیدگاه های متفاوتی نسبت به افراد دیگر داریم. در نهایت این موضوع باعث می شود تعاریف متفاوتی از موضوعات مختلف داشته باشیم. در مورد مسئولیت پذیری هم موضوع صدق می کند.

با این تفاسیر، به طور کلی می‌توان مسئولیت پذیری را قبول کردن و تعهد نسبت یک موضوع دانست که باعث می‌شود فرد تمام نتایج خوب و بد آن را بپذیرد.

وقتی شما مسئولیت پذیر باشید، این موضوع باعث می‌شود به یک فرد موفق تبدیل شوید اما برعکس آن هم صادق است، یعنی اگر فردی از انجام دادن کاری یا بر عهده گرفتن کاری شانه خالی کند ، این کار او باعث می شود به فردی بی مسئولیتی تبدیل شود.

فواید شگفت انگیز مسئولیت پذیری

مسئولیت پذیری نکات مثبت فراوانی دارد که یکی از فواید مسئولیت پذیری این است که به ما کمک می‌کند در شرایط مختلف زندگی به موفقیت دست پیدا کنیم زیرا خود را مجبور می‌کنیم کارها را با تمام وجود به پایان برسانیم. با این تفاسیر برای اینکه فردی مسئولیت پذیر باشیم کارهایی را که باید انجام دهیم را باید بشناسیم و با اولویت بندی و زمان بندی آن‌ها، اقدامات لازم را انجام دهیم.

زمانی که ما به فردی مسئولیت پذیر تبدیل می‌شویم روی قول و قرار خود می‌مانیم و کارها را سروقت به پایان می‌رسانیم. با این کار اعتبار خود را بالا می‌بریم و باعث رشد و پیشرفت خود می‌شویم.

انواع مسئولیت پذیری

مسئولیت پذیری انواع مختلفی دارد . به همین خاطر در هر حوزه می‌تواند معنا و مفهوم خاصی را برای ما داشته باشد زیرا ما درک درستی از موضوعات مختلف نداریم که باعث می شود برداشت های متفاوتی از ماجرا داشته باشیم.

وقتی ما در این حوزه‌ها قرار می‌گیریم رفتارها و ارزش‌های متفاوتی نسبت به آن ها داریم، به همین دلیل است که مسئولیت پذیری معنا و مفهوم متناسب با آن زمینه را پیدا می‌کند.

1. مسئولیت پذیری اجتماعی

بنی آدم اعضای یک پیکرند  ،که در آفرینش ز یک گوهرند/ چو عضوی به درد آورد روزگار دگر عضوها را نمانند قرار

همان‌طور که می دانید و بزرگان و شعرای بزرگ ایرانی به این امر اشاره کرده‌اند ، ما نسبت به اطرافیان و به طور کلی نسبت به جامعه مسئول هستیم.

به طور مثال ما برای اینکه دیگران را مورد آزار و اذیت قرار ندهیم باید رانندگی درستی داشته باشیم یعنی جلو آن‌ها نپیچیم، جلو پل پارک نکنیم یا اینکه چیزی گران می‌شود سعی نکنیم بیش از حد مصرف، آن کالا را خریداری کنیم ، زیرا این موضوع باعث می‌شود اجناس به شدت گران‌تر شود و موجب کاهش قدرت خرید افراد شود.

2. مسئولیت پذیری در کسب وکار

هر کدام از ما برای اینکه زندگی خود را بگذرانیم شغلی داریم که به شدت روی آن متمرکز هستیم. با این وجود هر شغلی که در آن قرار داریم وظایف و استانداردهایی را برای ما تعیین می‌کند که باید به آن‌ها پایبند باشیم. وقتی ما از این موضوعات به درستی آگاهی داریم و اقدامات لازم را انجام می دهیم مسئولیت پذیرتر می‌شویم .

3. مسئولیت پذیری تیمی

بیشتر افراد جدا از نقش‌های مختلفی که در زندگی خود دارند، در یک گروه عضو هستند که مسئولیت‌های مختلفی را برای فرد به وجود می‌آورد. همان طور که می دانید کار تیمی باعث موفقیت افراد می‌شود و این کار تیمی است که نتایج خارق العاده ای را به وجود می‌آورد به همین خاطر مسئولیت پذیر بودن در کارهای تیمی می‌تواند زندگی شما را به طور کلی تغییر دهد و شما را زودتر به اهدافتان برساند.

تا به اینجای کار در مورد فواید و انواع مسئولیت‌ها صحبت کردیم در ادامه در رابطه ویژگی‌هایی که افراد مسئولیت پذیر دارند صحبت می‌کنیم.

ویژگی افراد مسئولیت پذیر

وقتی ما با افراد مسئولیت پذیر آشنا شویم می‌توانیم از رفتار آن‌ها درس بگیریم و رفتار درست آن‌ها را در زندگی خود پیاده سازی کنیم و این مهارت‌ها را تقویت کنیم. مهم‌ترین ویژگی و رفتار مثبت این افراد:

• هدفمند هستند و سعی می کنند در زندگی خود انضباط شخصی داشته باشند
• این افراد در زندگی خود اولویت‌هایی دارند که به آن‌ها پایبند هستند
• در صورتی که از عهده کاری برنیایند، قولی هم به کسی نمی دهند که نتوانند آن را عملی کنند
• آن‌ها کنترل کافی روی عواطف و احساسات خود دارند
• این افراد غر نمی‌زنند و سعی می‌کنند مسئله راحل کنند

مسئولیت پذیری چه چیزی را به وجود می‌آورد؟

خیلی از افراد به دلیل اینکه مسئولیت چیزی را بر عهده نمی گیرند و یا مسئولیت پذیر نیستند در بسیاری از موارد  و در زندگی خود دچار مشکلات فراوانی می‌شوند اما فردی که مسئولیت پذیر است وقتی با چالشی روبرو می‌شود دچار سرگردانی نخواهد شد زیرا می تواند راهی برای حل مشکل و چالش پیدا  کند.

• این افراد چون دیدگاه خود را تغییر داده‌اند و تاب آوری و انعطاف بهتری نسبت به مسائل دارند، با تفکر و تأمل و حتی مشورت چالش‌های خود را برطرف می‌کنند.
• این افراد می‌توانند خود را با محیط اطراف خود به راحتی هماهنگ کنند و با توجه به شرایط تغییرات لازم را ایجاد کنند.
• یکی دیگر از نتایج مسئولیت پذیری این است که فرد می‌تواند استعدادها و توانایی‌های خود را کشف و یا حتی آن‌ها را تقویت کند.
• وقتی فردی مسئولیت پذیر می‌شود کارهایی که به او محول شده است را در زمان صحیح خود به پایان می‌رساند.
• یکی دیگر از نتایج مثبت مسئولیت پذیری بالا رفتن عزت نفس و اعتماد به نفس می‌شود.

چرا بعضی از افراد مسئولیت پذیر نیستند؟

تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که مسئولیت پذیری چه چیزی را نشان می‌دهد؟ مسئولیت پذیری نشان می دهد فرد انسان صادقی است که در کارهای خود انصاف به خرج می‌دهد، از زیر کار در نمی‌رود و اگر اشتباهی پیش آمد پاسخگوی مافوق خود است.

 خیلی از افرادی که بی مسئولیت هستند به عواقب رفتارهایی که انجام می‌دهند توجهی نمی‌کنند به همین خاطر با چالش‌هایی روبرو می‌شوند که نمی‌توانند آن را به راحتی حل کنند. وقتی فردی بی مسئولیت است کاری که دوست دارد را انجام می‌دهد و به جای آینده‌نگری لذت اکنون را درمی‌یابد به همین خاطر دائماً با مشکلات فراوانی روبرو می شود.

دلایل متفاوتی برای عدم مسئولیت پذیری وجود دارد که به واسطه اجتماع، فرهنگ، خانواده، دوستان و رسانه‌ها به وجود آمده است. این اتفاق در کودکی می افتد اما در نهایت در بزرگ سالی عدم مسئولیت پذیری خود را نشان می‌دهند که می‌تواند نتایج ناگواری را برای او به وجود آورد.

 شاید شما افرادی را دیده باشید که رفتارهای غیر مسئولانه‌ای دارند و تصمیمات آن‌ها به دیگران آسیب فراوانی می‌رساند. طبق تحقیقی مشخص شد ریشه اصلی عدم مسئولیت پذیری والدینی هستند که خودشان مسئولیت پذیر نیستند به همین خاطر فرزندان آن‌ها نیز به فرد بی مسئولیت تبدیل می‌شوند که هم برای خود و جامعه مشکلات فراوانی به وجود می آورند.

به طور مثال ممکن است والدینی را دیده باشید که نمی‌گذارند فرزندانشان دست به سیاه و سفید بزنند. این پدر و مادرها سختی فراوانی کشیده‌اند به همین خاطر دوست ندارند فرزندشان هم رنج بکشند. این موضوع باعث می‌شود فرزندشان تنبل شده از زیر کارها شانه خالی کند و در نهایت به یک فرد بی مسئولیت تبدیل شود.

پدر و مادر نمی‌توانند به فرزند خود جواب منفی دهند

 ما به طور غریزی مانند اجداد غارنشین خود هستیم و نسبت به موضوعات مختلف مانند آن‌ها رفتار می‌کنیم، یعنی از چیزی فرار می‌کنیم و یا به آن حمله می‌کنیم. کودکان نیز همین کار را به طور غریزی انجام می‌دهند. وقتی کودکی گریه می کند و چیزی می‌خواهد در واقع در حالت حمله قرار دارد و می‌خواهد با این حرکت به خواسته و اهداف خود دست پیدا کند.

 وقتی پدر و مادر گریه فرزند خود را می‌بینند به جای آن که به این گریه بی مورد که برای سو استفاده است بی تفاوت باشند، ضعف نشان می‌دهند و فرزند آن‌ها می‌فهمد که با این سلاح می‌تواند به خواسته خود دست پیدا کند. در نتیجه والدین بدون هیچ مقاومتی خواسته‌های فرزند خود را عملی می‌کنند. با این کار کودک عدم مسئولیت پذیری را یاد می‌گیرد و در نهایت در بزرگ سالی آن‌ها را بروز می‌دهد.

دفاع از فرزند

شاید خیلی از پدر و مادرها را دیده‌اید که نمی‌گذارند آب در دل فرزندشان تکان بخورد و یا حتی نمی‌گذارند فرزندشان کوچک‌ترین کارها که مربوط به خودشان است را انجام دهند. این والدین حتی به جای فرزندان خود تصمیم می‌گیرند به همین خاطر فرزند آن‌ها نمی‌تواند طعم موفقیت و شکست را بچشد. این موضوع در نهایت  در بزرگ سالی باعث می شود فرزند آن ها تصمیماتی را بگیرند که به خودشان و دیگران آسیب می‌رساند.

احساس ترس و استرس

 همان طور که در بالا هم به آن اشاره کردیم ما مانند اجداد خود، یا از چیزی فرار می‌کنیم و یا به آن حمله می‌کنیم،اما وقتی چیزی یا موقعیتی را نمی‌شناسیم و نسبت به آن آگاهی نداریم این موضوع باعث می‌شود از زیر پذیرش مسئولیت شانه  خالی کرده زیرا می‌ترسیم با آن روبرو شویم. این موضوع همچنین در ما استرس فراوانی ایجاد می‌کند که در نهایت نتایج خوبی را برای ما به دنبال ندارد.

 بی هدف بدن

 وقتی ما ندانیم قرار است به کجا برویم و به چه چیزی برسیم چه دلیلی دارد مسئولیت پذیر شویم. این موضوع باعث می‌شود کارها را بدون اشتیاق انجام دهیم، بهانه‌های گوناگون بیاوریم، از دیگران شکایت کنیم، دائماً غر بزنیم و با کارها و تصمیمات خود به خود و دیگران آسیب برسانیم.

 کلام آخر

خیلی از ما به دلیل سبک زندگی، باور و افکار خود تعریف متفاوتی از مسائل مختلف داریم به همین خاطر از نظر هر کدام از ما ممکن است مسئولیت پذیری نیز به همین گونه باشد. افراد مسئولیت پذیر افرادی انعطاف پذیری هستند که در برابر چالش‌ها به دنبال راه حل هستند. حال با این توضیحات به نظر شما مسئولیت پذیری چیست؟

چرا باید مسئولیت پذیر شویم؟

چگونه می‌توانیم مسئولیت پذیر شویم؟

با این توضیحات شما می‌توانید فرم درخواست کوچ را پر کنید و از این خدمات استفاده کنید.

منبع: تیم کوچینگ ماهان تیموری

PDF مقاله : مسئولیت پذیری چیست؟